U ovom tomu prikazana je jedna duga i neobična epoha koja je u renesansi viđena kao period između antike, veličanstvene klasične civilizacije Evrope i renesansnog poleta. Zato je nazvana srednji vek. Srednji vek obuhvata razdoblje od kada je hrišćanstvo postalo državna religija pa sve do burne reformacije, pojave protestantizma. U srednjem veku javila se i nova velika religija, islam, koja je bitno uticala na oblikovanje čitavog sveta. Pokretani su krstaški ratovi, Evropu su osvajali Huni, Arapi, Turci... Od pada Rimskog carstva do pada Vizantije nastajalo je i propadalo franačko, germansko, Latinsko carstvo. Srednji vek je doba feudalizma i njegovih staleža, razvoja poljoprivrede i otežane trgovine, konkurencije centralizovane islamske države i kompozitnih feudalnih zapadnih država. Uz sva srednjovekovna blaga, u ovom tomu čitalac će se susresti i sa srednjovekovnom Srbijom i njenim spomenicima kulture. „Niti je bio idilčan i viteški, niti okrutan i mračan. Srednji vek je, sa svojim viteškim turnirima i damama, zamkovima i krstaškim pohodima, rasplamsao bujnu maštu romantičarskih stvaralaca i inspirisao ih da stvore veličanstvene likove koji nikada nisu postojali – Valtera Skota da stvori Ajvanha, a Viktora Igoa da kreira Kvazimoda. Ali srednjovekovlje je takođe bilo epoha na koju se i u prosvetiteljstvu gledalo s gnušanjem, kao na istorijski period feudalne represije i verskog fanatizma. Hiljadugodišnja istorija srednjeg veka nesumnjivo sadrži širok spektar nijansi koje su se razlivale prostranim teritorijama tri velika bloka srednjovekovne civilizacije: zapadnog hrišćanstva, vizantijskog sveta i islama. Pored toga, srednjovekovni ćovek bio je svedok jedne epohe fascinantne po mnogim aspektima: od kulinarski đakonija pa do funkcionisanja parlamentarnih institucija, od seljačkih buna do izgradnje katedrala, od Karla Velikog do osmanlijskih sultana, od Marka Pola do Kristofora Kolumba... Činjenica je da je srednji vek zapravo mnogo prisutniji u savremenom društvu nego što nam se može učiniti na prvi pogled – kulturna zaostavština iz te epohe je kamen temeljac sveta u kome živimo: institucija parlamenta, gradski život, nacionalne države, evropski jezici i postojanje univerziteta samo su neki od brojnih elemenata koje nam je srednjovekovlje ostavilo. A danas bi, više nego ranije, trebalo da se zagledamo u taj istorijski period i u njemu potražimo korene dijaloga između islamskog i zapadnog sveta, dijalog koji svojevremeno bio veoma plodonosan. “ (iz predgovora)